Co zostaje z Auschwitz

Co zostaje z Auschwitz to trzecia część trylogii Giorgio Agambena, w której centralną rolę odgrywa figura Homo Sacer – człowieka całkowicie odartego z godności, który jest już tylko nagim życiem. Ekstremalną formą Homo Sacer był więzień obozu koncentracyjnego tuż przed swoją ostatnią drogą do komory gazowej („muzułman”). Jak żywy trup, budził już tylko niechęć. Jednak zdaniem Agambena, uważnego czytelnika i interpretatora „obozowych” książek Primo Leviego i innych ocalałych, taki właśnie człowiek byłby najbardziej wiarygodnym świadkiem zbrodni w Auschwitz. Ci, którzy przetrwali, nie mogą być świadkami, gdyż nie przeżyli tego dramatu do końca. Martwi nie mają zaś głosu. Agamben twierdzi też, że Auschwitz nigdy się nie skończyło – po Auschwitz istnieje już tylko permanentne życie „w” i „z” Auschwitz.

„Poruszający tekst Agambena o nazistowskich obozach śmierci skupiony jest wokół pytania, co dzieje się z mową, kiedy mówi wykorzeniony podmiot. Pomimo że zdaniem niektórych Auschwitz uniemożliwia danie świadectwa, Agamben pokazuje, w jaki sposób ten, kto o Auschwitz mówi, dźwiga tę niemożliwość w obrębie swojej mowy, dotykając granicy tego, co nieludzkie”.
Judith Butler

Giorgio Agamben (ur. 1942) – filozof włoski, związany z Uniwersytetem UIAV w Wenecji, wykłada też na innych uczelniach europejskich; w 2002 roku, protestując przeciwko paszportom biometrycznym, zrezygnował z wykładów w USA. Jego filozoficzne punkty odniesienia wyznaczają nazwiska Martina Heideggera, Guy Deborda, Michela Foucault, Hannah Arendt. Zasłynął trylogią Homo sacer, w której skład wchodzą tomy: Homo sacer (1995), Stan wyjątkowy (2003) oraz Co zostaje z Auschwitz (1998).

---