Emilia z Jabłonowskich Skrzyńska Dzienniki z lat 1877-1891

Autorka Dzienników Emilia z Jabłonowskich Skrzyńska poza kwestiami rodzinnymi szeroko odnosi się do spraw politycznych. Opisuje najważniejsze współczesne jej wydarzenia w Galicji, takiej jak: rabacja 1846 roku, Wiosna Ludów, likwidacja pańszczyzny, procesy więźniów politycznych. Interesowała się bieżącą sytuacją polityczną, co poświadczała Ksawera z Brzozowskich Grocholska, opiekująca się powstańcami uwięzionymi we Lwowie w 1846 r. Wspominała ona o Emilii Skrzyńskiej oraz o jej teściowej Konstancji z Fredrów Skrzyńskiej, bywających w jej lwowskim salonie. W wielu miejscach Skrzyńska odnosi się do powstania węgierskiego, w którym wzięło udział wielu Galicjan, m.in. jej krewny Jan Aleksander (“Oleś”) Fredro. (…) Na poglądy polityczne Emilii z Jabłonowskich Skrzyńskiej wpływ miał otoczenie, w którym wzrastała i przebywała. Było ono konserwatywne i zarazem narodowe. Po wydarzeniach rabacji galicyjskiej pozostała w niej pewna nieufność w stosunku do chłopów, chociaż w postępowaniu względem nich kierowała się głównie chrześcijańskim miłosierdziem. Była Polką z przekonania, świadomą konieczności odbudowy polskiej państwowości. Wspierała powstańców styczniowych, udzielając kilkunastu z nich schronienia przez dwa miesiące w dworze w Krościenku Wyżnym, o czym pisał ks. Andrzej Nowina Ujejski w kronice parafialnej. Zatrudniała w swoim domu osoby wydalone z Królestwa Polskiego (Lucyna Mieroszewska) i zaboru pruskiego (Jan Albert Wojciech Robiński) za udział w przygotowaniach powstańczych i sprzeciwianie się polityce germanizacji.

(ze wstępu)