Królestwo anarchii W poszukiwaniu nowożytnych wyobrażeń o Rzeczypospolitej i jej mieszkańcach

Książka Jacka Kordela dowodzi, że wizerunek Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII w. kształtował się nie tylko samorzutnie, będąc wypadkową trafnych spostrzeżeń i neutralnych ocen. W dużej mierze był efektem świadomych i celowych zabiegów państw postronnych. Zastrzeżenia wobec podstaw ustrojowych, szeroko komentowane zapóźnienia w sferze społecznej, gospodarczej, oświatowej i obyczajowej, a także imputowana Polakom nietolerancja religijna – stanowiły oręż w walce dyplomatycznej i politycznej.

Autor analizuje obraz Polski i Polaków popularyzowany w piśmiennictwie oświeceniowych luminarzy (Leibniza, Monteskiusza, Woltera) oraz inne osiemnastowieczne źródła: styryjską tablicę narodów, materiały propagandowe na temat rzezi toruńskiej czy relacje z podróży. Dowodzi, jak osobiste ambicje i często mylne, niezweryfikowane wyobrażenia autorów znajdowały odzwierciedlenie na kartach ich utworów.

„Królestwo anarchii”… otwiera nową serię Narodowego Centrum Kultury poświęconą świadomym zabiegom dyfamacyjnym przeciwko Polsce prowadzonym przez państwa ościenne. Miały one służyć początkowo uzasadnieniu akcji rozbiorowej, rzekomo słusznych pretensji do polskich ziem, a następnie utrzymywaniu podziałowego status quo.