Ius dissidentium Granice konsensusu korporacyjnego i władzy większości w spółkach kapitałowych

Publikacja dotyka kilku podstawowych zagadnień prawa spółek, takich jak fundamentalne zmiany korporacyjne, w tym zmiany strukturalne spółek kapitałowych, granice konsensusu korporacyjnego i zakres władzy większości.

Tytułowa problematyka iuris dissidentium, czyli praw sprzeciwiającej się mniejszości do wyjścia (ustąpienia) ze spółki, za słuszną (godziwą) spłatą, w związku z podjęciem przez większość uchwał w przedmiocie fundamentalnych zmian korporacyjnych, nie była dotąd przedmiotem systemowej refleksji w doktrynie. Tymczasem dotyka ona wielu newralgicznych i od lat spornych kwestii związanych z istotnymi zmianami treści umów i statutów spółek kapitałowych. Obszary, gdzie spór ten się konkretyzuje, obejmują takie doniosłe praktycznie kwestie jak m.in.:

problem trybu właściwego dla zmiany celu spółki;
tryb wymagany dla wprowadzenia do umowy spółki postanowień o przymusowym umorzeniu udziałów;
tryb wyłączenia indywidualnej kontroli wspólników w sp. z o.o.;
tryb wymagany dla zmian w zakresie prawa pierwszeństwa oraz innych modyfikacji zasad zbywalności udziałów;
wymogi następczej inkorporacji do umowy/statutu spółki klauzuli arbitrażowej; etc.

W wymienionych przypadkach ogniskuje się konflikt kontraktowej zasady konsensualności (omnium consensu) z organizacyjną zasadą władzy większości (majoryzacji). Dialektycznym sposobem na rozstrzygnięcie tego konfliktu jest wprowadzenie ius dissidentium, jako sui generis jednomyślności (quasi-konsensualność).

Do kręgu zagadnień, które na gruncie Kodeksu spółek handlowych i innych ustaw, poddane zostały specjalnemu trybowi obejmującemu prawo mniejszości do ustąpienia ze spółki, należą (ius dissidentium):

istotna zmiana przedmiotu działalności spółki;
uproszczone połączenie („wcielenie koncernowe”);
emigracyjna fuzja transgraniczna;
podział spółki z negatywną zmianą w zakresie praw wspólniczych;
zmiana formy prawnej spółki (przekształcenie);
przeniesieniu siedziby spółki za granicę w związku z migracją bądź łączeniem spółki europejskiej;
delisting;
konsolidacja sektorowa spółek z branży elektroenergetycznej.

Powyższe problemy, którym poświęcono obszerne rozważania w ramach niniejszej publikacji, zostały przedstawione w szerokim kontekście problemowym, obejmującym ekskurs do prawa spółek osobowych, szeroki rys prawnoporównawczy (komparatystyka funkcjonalna) oraz refleksję historycznoprawną.

Informacja dotycząca wprowadzenia produktu do obrotu:
Ten produkt został wprowadzony na rynek przed 13 grudnia 2024 r. zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (Dyrektywą o ogólnym bezpieczeństwie produktów). W związku z tym może on być nadal sprzedawany bez konieczności dostosowania do nowych wymogów wynikających z Rozporządzenia o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). Produkt zachowuje pełną legalność w obrocie, a jego jakość i bezpieczeństwo pozostają zgodne z obowiązującymi wcześniej standardami.

Information regarding product placement on the market:
This product was placed on the market before December 13, 2024, in accordance with the applicable regulations at the time (the General Product Safety Directive). As a result, it can continue to be sold without needing to meet the new requirements introduced by the General Product Safety Regulation (GPSR). The product remains fully compliant with all previously valid legal standards, ensuring its continued quality and safety.