Paul Celan: język i Zagłada

DZIAŁKA ŚNIEGU: dęba, do ostatka, z wiatrem wznoszącym, wobec chat, co na zawsze uprzątnięte z okien.
płaskimi snami puszczać kaczki poprzez żłobienia na lodzie;
cienie słów odsiec, usążniować dokoła klamry w kotle rzecznym.
przeł. Jakub Ekier

Tom Paul Celan: język i zagłada to zbiór piętnastu esejów poświęconych twórczości jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku. Przyjmując rozmaite perspektywy, autorzy szkiców – badacze skupieni wokół Uniwersytetu Muri im. Franza Kafki – starają się ustalić, co może zdziałać język poetycki w przestrzeni określanej przez historyczną katastrofę Zagłady. W tomie znalazły się eseje konfrontujące poezję Celana z wiązką koncepcji teoretycznych, teksty analizujące translacyjne spotkania jego twórczości z innym językiem, z porządkiem wizualnym i z muzyką, wreszcie studia nad pojedynczymi wierszami czy zasadniczymi motywami tego pisarstwa. Na różne sposoby szkice te pokazują, jak wychodząc od dławiącego milczenia wywołanego załamaniem się języka, Celan próbuje w swoich wierszach konstruować milczenie własne, ściśle pojedyncze, które służyłoby za świadectwo utraty, stanowiłoby paradoksalny akt komunikacji z drugim człowiekiem, być może gest skierowany w stronę transcendencji, z pewnością zaś – próbę ingerencji w chorą tkankę języka.