Mit Rasputina Koszmar

Książka, którą proponujemy Czytelnikowi jest książką o Grigoriju Rasputinie, mitycznej i zarazem realnej postaci, jednej z najbardziej znanych w całej historii Rosji. Ale przede wszystkim jest książką o demonach starej carskiej Rosji, które zrodził śpiący umysł i które ją pochłonęły. Autorzy piszący o Rasputinie zwykle skupiają się na jego osobowości, rozważając kwestę, czy był demonem rozpusty, narzędziem ciemnych sił, hipnotyzerem, „symbolem rozkładu” itd. – czy świętym „starcem”, zasługującym na kanonizację. To problem urojony. Istotne jest zupełnie co innego: w jakim stopniu to, co o nim pisano i mówiono, jest prawdą, i dlaczego pisano i mówiono tak, a nie inaczej. Nie warto też zastanawiać się nad kwestią, jak Rasputin wpłynął na losy Rosji, tylko – jak na jej losy wpłynął mit Rasputina. Tym właśnie się zająłem i dlatego więcej w tej książce jest o Rosji niż o Rasputinie.