Pożegnanie z Szanghajem

Tuż przed drugą wojną światową około dwadzieścia tysięcy austriackich i niemieckich Żydów w obliczu śmiertelnego zagrożenia poszukało ratunku w ostatnim na świecie mieście otwartym – Szanghaju. Miasto to było wówczas pod okupacją japońską i stanowiło ośrodek różnych legalnych i nielegalnych nurtów politycznych, siedlisko wielkiego biznesu i drobnych interesów, niewyobrażalnego luksusu i najstraszliwszej nędzy. Żydowscy uchodźcy – w dużej części intelektualiści, artyści, uczeni – osadzeni w przeludnionych, najbiedniejszych dzielnicach, z trudem zdobywali kawałek chleba i choćby iluzoryczny dach nad głową. Doznawali wielu upokorzeń, z trudem walczyli o zachowanie godności, o obronę ducha solidarności i wzajemnego wsparcia, o garść pożywienia dla najsłabszych i najbardziej bezbronnych, walczyli o przeżycie.
Nie wszystkim dane było wrócić po wojnie do Europy. Szczątki wielu spośród nich na zawsze pozostały w Szanghaju – mieście, które było dla nich jednocześnie i przekleństwem, i wybawieniem.

"Pożegnanie z Szanghajem" to ostatnia część trylogii Angela Wagensteina, poświęconej losom Żydów na przestrzeni kilku dziesięcioleci ubiegłego stulecia. Powieść, oparta na prawdziwych faktach i wydarzeniach, przypomina mało znane tragiczne wydarzenia związane z tzw. szanghajskim gettem. Wcześniejsze powieści trylogii Wagensteina to "Pięcioksiąg Izaaka" oraz "Daleko od Toledo".