Piesek przydrożny

Piesek przydrożny - uhonorowana Nagrodą Nike jedna z najbardziej osobistych i intrygujących książek Czesława Miłosza - to najlepszy przykład widocznego w całej twórczości noblisty poszukiwania formy bardziej pojemnej. Na hybrydalny gatunkowo, ale precyzyjnie skomponowany tom składają się „klasyczne” wiersze liryczne, aforyzmy, medytacje, wspomnienia, obrazki, krótkie traktaty teologiczne, zapisy epifanii i iluminacji, wreszcie - wyodrębnione w osobny dział epickie Tematy do odstąpienia (autor wyznał, że za butelkę dobrego alkoholu skłonny byłby odstąpić te zalążkowe fabuły komuś, kto rozwinąłby je do rozmiarów powieści czy większych opowiadań). To zaskakująco szczery raptularz poety i myśliciela mającego odwagę w dobie nihilizmu i awangardowej błazenady podejmować tematy poważne, pisać o przemijaniu, samotności, cierpieniach milionów niewinnych. Ale także pytać o wartości i prawdę, powinności sztuki i artysty, dylematy wiary i niewiary, uzmysławiać konieczność poszukiwania transcendencji i rozmyślania o rzeczach ostatecznych.

Piesek przydrożny jest pełen ciepła i współczucia, miłości do ludzi i zrozumienia dla ich słabości. Miłosz pragnie, by jego twórczość była zrozumiała i „użyteczna”, podejmuje tematy poważne w sposób przystępny i dowcipny, przenikliwy i pełen dystansu, przekorny i wzruszający. Stary poeta jest przy tym zaskakująco nowoczesny, świadomie - w dobie wideoklipu, skrótu i pośpiechu - komponując książkę, którą można otworzyć w dowolnym miejscu, przeczytać kilka stron i poczuć się lepiej - a być może też inaczej spojrzeć na świat i samego siebie.